اثر تراکم بر عملکرد و برخی صفات رویشی و زایشی 3 ژنوتیپ ماش L.) wilczek ) Vigna radiata در منطقه اهواز

به منظور بررسی صفات کمی ارقام ماش آزمایشی در تابستان 1379 در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز با استفاده از طرح فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش فواصل بین بوته‌ها روی ردیف در چهار سطح 15، 20، 25 و 30 سانتی متر با فاصله ثابت 50 سانتی متر بین ردیفها (به ترتیب تراکمهای 133333، 100000، 80000 و 66666 بوته در هکتار) و سه رقم پرتو، A1973VC- و 32-62-1 مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته‌اند. در طول مراحل مختلف رشد گیاه با 6 بار نمونه برداری از سطح مزرعه، وزن خشک اندام هوائی،‌ وزن خشک برگ، وزن خشک غلاف و وزن خشک دانه و همچنین در مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی بعضی خصوصیات رویشی و زایشی، عملکرد دانه،عملکرد بیولوژیکی و وزن خشک برگ گیاه اندازه‌گیری شد. نتایج این بررسی نشان داد که رقم 32-62-1 نسبت به دو رقم دیگربالاترین عملکرد دانه (33/1723 کیلوگرم در هکتار) و ماده خشک کل را داشت در حالیکه رقم پرتو پایین‌ترین عملکرد دانه (64/1438 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. فواصل 20 و 30 سانتی متر بین بوته‌ها به ترتیب بالاترین (44/1713کیلو گرم در هکتار) وپایین‌ترین عملکرددانه (70/1378کیلوگرم در هکتار) را تولید نمودند. به استثناء طول غلاف در گیاه، تعداد گره در ساقه اصلی و تعداد روز تا 50% گلدهی، سایر صفات اندازه‌گیری شده از نظر آماری در سطح احتمال 1% تحت تأثیر تراکم گیاهی واقع شدند. عملکرد بیولوژیکی و وزن خشک برگ با کاهش فاصله بین بوته‌ها (افزایش تراکم) افزایش یافتند. مطالعات مربوط به همبستگی عملکرد و صفات اندازه‌گیری شده نشان داد که بالاترین همبستگی مثبت و معنی‌دار بین عملکرد با وزن پوسته غلاف و تعداد گره غلافدار در ساقه اصلی (به ترتیب 74/0= r و37/0= r) وجود دارد.